Биеийн тамир, спортын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл

4.1.1. “биеийн тамир” гэж дасгал сургуулилт, идэвхтэй хөдөлгөөнөөр дамжуулан иргэний сэтгэл, оюуны болон бие бялдрыг хөгжүүлэх, үүний үр дүнд оюун ухааны болон материаллаг үнэт зүйлийг бий болгох үйл ажиллагааг;

4.1.2. “биеийн тамирын арга зүйч” гэж биеийн тамир, спортын мэргэжлийн боловсрол олгох их, дээд сургуулийг төгссөн, нийтийг хамарсан арга хэмжээг зохион байгуулах болон иргэнийг идэвхтэй хөдөлгөөн, спортоор хичээллэхэд арга зүйн удирдлага, дэмжлэг, туслалцаа үзүүлэх этгээдийг;

4.1.3. “биеийн тамир, спортын ажилтан” гэж биеийн тамир, спортын байгууллагад ажиллаж байгаа болон биеийн тамир, спортын мэргэжлийн боловсрол олгох их, дээд сургуулийг биеийн тамир багш, дасгалжуулагч, арга зүйчийн мэргэжлээр төгссөн этгээдийг;

4.1.4. “биеийн тамир, спортын байгууллага” гэж өмчийн бүх хэлбэрийн биеийн тамир, спортын үйл ажиллагаа эрхэлж, идэвхтэй хөдөлгөөн, спорт, өндөр амжилтын төлөө спортын чиглэлийн ажил, үйлчилгээ үзүүлэх зорилго, чиг үүрэг бүхий хуулийн этгээдийг;

4.1.5. “гарын үсэг зурагч тал” гэж Дэлхийн Допингийн эсрэг Агентлагийн өмнө үүрэг хүлээсэн Монголын Үндэсний Олимп, Паралимпын Хороо болон допингийн эсрэг үндэсний байгууллагыг;

4.1.6. “дасгалжуулагч” гэж биеийн тамир, спортын мэргэжлийн боловсрол олгох их, дээд сургуулийг төгссөн, спортын амжилтыг ахиулах зорилго бүхий сургалт-дасгалжуулалтын үйл ажиллагаа эрхэлж буй этгээдийг;

4.1.7. “допинг” гэж спортын үйл ажиллагаанд хэрэглэхийг хориглосон бодис, хориотой аргыг;

4.1.8. Дэлхийн Допингийн эсрэг Агентлаг” гэж допингийн эсрэг үйл ажиллагааг удирдан зохион байгуулах, хянах чиг үүрэг бүхий олон улсын байгууллагыг;

4.1.9. “Допингийн эсрэг үндэсний зөвлөл” гэж Спортод сэргээш хэрэглэхийн эсрэг олон улсын конвенц, Дэлхийн допингийн эсрэг дүрэм болон Допингийн эсрэг үндэсний дүрмийн хэрэгжилтийг хангах талаар дүгнэлт, зөвлөмж гаргах эрх бүхий этгээдийг;

4.1.10. “Допингийн эсрэг үндэсний байгууллага” гэж Спортод сэргээш хэрэглэхийн эсрэг олон улсын конвенц, Копенгагены тунхаглал, Дэлхийн допингийн эсрэг дүрэм болон Допингийн эсрэг үндэсний дүрмийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах, хянах чиг үүргийг гэрээний үндсэн дээр гүйцэтгэх төрийн бус байгууллагыг;

4.1.11. “идэвхтэй хөдөлгөөн” гэж эрүүл мэнд, бие бялдрыг дэмжихэд чиглэсэн хүний булчингийн үйл ажиллагааны оролцоотой 30 ба түүнээс дээш минутын хугацаанд тасралтгүй хүч зарцуулан тогтмол хийж байгаа биеийн тамирын дасгал хөдөлгөөнийг;

4.1.12. ”Магадлан итгэмжлэл” гэж спортын холбоо, клубийн үйл ажиллагаа, сургалт-дасгалжуулалтын чанарт хараат бус үнэлгээ хийж, мэргэжлийн дүгнэлт өгөх үйл ажиллагааг;

4.1.13. “Монголын Үндэсний Олимпын Хороо” гэж олимпын хөдөлгөөнийг хөгжүүлэх, сурталчлан дэлгэрүүлэх, Монголын баг тамирчдыг Олон улсын олимпын хорооноос явуулж буй тив, дэлхийн наадам, арга хэмжээнд удирдан, зохион байгуулж оролцуулах зорилго бүхий Олон улсын олимпын хорооноос хүлээн зөвшөөрсөн төрийн бус байгууллагыг;

4.1.15. “мэргэжлийн тамирчин” гэж спортын тодорхой нэг төрлөөр дагнан хичээллэж, мэргэшсэн, гэрээний дагуу ашгийн төлөө тэмцээнд оролцон цалин хөлс, бусад мөнгөн урамшуулал авдаг тамирчныг;

4.1.16. “оюутны дунд зохион байгуулах спорт” гэж мэргэжлийн болон техникийн боловсрол, дээд боловсролын сургалтын байгууллагын суралцагч оюутны бие бялдрын хөгжлийг дэмжих биеийн тамир, спортын албан ёсны арга хэмжээ, тэмцээн, наадам, бэлтгэл сургуулилтын үйл ажиллагааг;

4.1.17. “оюутны дунд зохион байгуулах спорт” гэж мэргэжлийн болон техникийн боловсрол, дээд боловсролын сургалтын байгууллагын суралцагч оюутны бие бялдрын хөгжлийг дэмжих биеийн тамир, спортын албан ёсны арга хэмжээ, тэмцээн, наадам, бэлтгэл сургуулилтын үйл ажиллагааг;

4.1.18. “спорт” гэж биеийн тамирын хөгжлийн үр дүнд бий болж, дасгал хөдөлгөөнөөр хичээллэн, тэмцээн, наадамд тусгай журмын дагуу бэлтгэж оролцох үйл ажиллагааг;

4.1.19. спортын барилга байгууламж” гэж иргэн, тамирчин биеийн тамир, спортоор хичээллэх, спортын тэмцээн зохион байгуулах зориулалт бүхий байгууламж, түүний дэд бүтцийг;

4.1.20. “спортын клуб” гэж иргэнийг идэвхтэй хөдөлгөөн, спортоор хичээллүүлэх, биеийн тамир, спортын үйл ажиллагаа эрхлэн, сургалт-дасгалжуулалтын чиглэлээр үйлчилгээ үзүүлэх чиг үүрэг бүхий хуулийн этгээд болон байгууллагын дэргэдэх спортын дагнасан нэгжийг;

4.1.21. “спортын наадам” гэж нэгдсэн хэлбэрээр зохион байгуулж байгаа спортын тэмцээн, соёл урлагийн арга хэмжээний нэгдлийг;

4.1.22. “спортын сайн дурын ажилтан” гэж Монгол Улсын болон гадаадын иргэн нь гэрээний үндсэн дээр биеийн тамир, спортын арга хэмжээг зохион байгуулахад өөрийн санаачилгын үндсэн дээр мөнгөн урамшуулал авахгүйгээр оролцож байгаа этгээдийг

4.1.23. “спортын стандарт” гэж тухайн спортын үйл ажиллагаа, бэлтгэлд тавигдах орчны болон техникийн шаардлагыг ханган, спортын сургалт явуулдаг байгууллагад заавал дагаж мөрдөн биелүүлэх, Стандартчиллын үндэсний зөвлөлийн баталсан бичиг баримтыг;

4.1.24. ”спортын сургалт” гэж спортоор хичээллэж буй хүмүүсийн биеийн тамир, спортын ур чадварыг дээшлүүлэхэд чиглэсэн, тодорхой зорилтын үндсэн дээр стандарт, хөтөлбөрийн дагуу явагддаг, төлөвлөлт бүхий спортын тэмцээн, наадамд заавал оролцох үе шатыг багтаасан бэлтгэлийн үйл явцыг;

4.1.25. “спортын тэмцээн“ гэж тухайн спортын төрлөөр тамирчид, багуудын хооронд зохион байгуулагч нарын тогтоосон дүрэм, зааврын дагуу өрсөлдөх, шилдэг оролцогчийг тодруулах үйл явцыг;

4.1.26. “спортын холбоо” гэж нэг, эсхүл хэд хэдэн спортын төрлийг хөгжүүлэх зорилгоор үйл ажиллагаа явуулж байгаа төрийн бус байгууллагыг;

4.1.27. спортын төрөл” гэж олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн дүрэм, журам, тодорхой хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж, сургалтын орчин бүхий олон нийтийн харилцаа үүсгэдэг спортын нэг хэсгийг;

4.1.28. “спортын шүүгч” гэж тэмцээн, наадмыг дэнслэх үйл ажиллагаанд тусгайлан бэлтгэгдсэн, холбогдох цол зэрэгтэй, спортын дүрэм журам, зааврын хэрэгжилтийг сахин хангуулах этгээдийг;

4.1.29. “тамирчин” гэж спортоор тогтмол хичээллэж, тусгайлсан сургалтын явцад бэлтгэгдэн, спортын тэмцээнд оролцдог этгээдийг;

4.1.30. “үндэсний спорт” гэж ард түмний уламжлал, зан заншилд тулгуурлан хөгжсөн үндэсний онцлог шинжийг агуулсан үндэсний бөхийн барилдаан, сур, шагайн харваа, хурдан морины уралдаан зэрэг үндэсний уламжлалт спортыг;

4.1.31. “хүүхдийн дунд зохион байгуулах спорт” гэж сургуулийн өмнөх болон ерөнхий боловсролын сургалтын байгууллагын хүүхэд, суралцагчдад сэтгэл, оюуны болон бие бялдрын бэлтгэл олгоход чиглэсэн биеийн тамир, спортын арга хэмжээ, үйл ажиллагааг;

4.1.32. ”ёс зүйн зөвлөл” гэж холбогдох ёс зүйн хууль, хэм хэмжээний хэрэгжилтэд хяналт тавих, ёс зүйн зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх чиг үүрэг бүхий салбарын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн болон спортын холбоо, клубын дэргэд ажиллах орон тооны бус бүтцийг.

5.1.1. иргэн эрүүл мэндээ хамгаалах, бие бялдраа хөгжүүлэх зорилгоор биеийн тамир, спортоор тогтмол хичээллэж, сорилын болзлоо ханган биелүүлэх;

5.1.2. хүн бүр өдөр тутам 30 минутаас багагүй хугацаанд идэвхтэй хөдөлгөөн хийх, эрүүл чийрэг бие бялдар, амьдралын зөв дадлыг төлөвшүүлэх;

5.1.3. хүний сэтгэл, оюуны болон бие бялдрын хөгжлийг дэмжих замаар нийгэмд эерэг хандлагыг дэлгэрүүлэх үйлсэд тамирчин байх эсэхээс үл хамааран хүн бүр өөрийн бие бялдар, хүсэл сонирхолд нийцсэн биеийн тамир, спортоор хичээллэх, тэмцээн наадамд оролцох, амралт чөлөөт цагийг идэвхтэй өнгөрүүлэх;

5.1.4. спортын сургалтын үйл ажиллагаанд хүүхдийг хамруулах, багш, дасгалжуулагчаас тавьсан шаардлагыг биелүүлэх, хамтран ажиллах, хөгжлийн үйл явц, үр дүнтэй танилцах, хяналт тавих;

5.1.5. эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч хүүхдийн спортын авьяасыг багаас нь илрүүлэх, ур чадварыг хөгжүүлэх, бие бялдрын хөгжил, сэтгэл, оюуны төлөвшилд нь байнга анхаарах, туслалцаа дэмжлэг үзүүлэх;

5.1.6. хүүхдийг гэр бүлийн орчинд биеийн тамир, спортоор хичээллүүлэх, идэвхтэй хөдөлгөөнийг дэмжин өөрөө үлгэрлэн, урамшуулах, зөв арга барил, дадал чадварыг эзэмшүүлэх.

6.1.1. идэвхтэй хөдөлгөөн, спорт нь бүх нийтэд хүртээмжтэй, тогтвортой байх;

6.1.2. хувь хүний онцлог, бие бялдрын хөгжилд нийцсэн олон хувилбартай, сонголт хийх боломжтой байх;

6.1.3. өмчийн олон хэлбэрт тулгуурлан төр, хуулийн этгээд, иргэний нэгдмэл үйл ажиллагаагаар хэрэгжүүлэх;

6.1.4. спорт ялгаварлан гадуурхалт, шударга бус өрсөлдөөнөөс ангид байх.

7.1.1. хүн хүнээ хүндэтгэх нөхөрсөг зан харилцаа, хүндлэл, хүний мөн чанарыг эрхэмлэх зэрэг зан үйлийн сайн чанарыг дээдлэх;

7.1.2. хүнийг үндэс, угсаа, хэл, арьсны өнгө, нас, хүйс, нийгмийн гарал, байдал, хөрөнгө чинээ, эрхэлсэн ажил, үзүүлсэн амжилт, шашин шүтлэг, үзэл бодол, боловсрол, хөгжлийн бэрхшээл, эрүүл мэндийн байдлаар нь ялгаварлан гадуурхахаас ангид байх;

7.1.3. сэтгэл зүй, бие бялдар, ажил мэргэжил, бэлгийн дарамтыг биеэр, үг хэлээр болон цахимаар үзүүлэхийг цээрлэх;

7.1.4. спортын талбарт шударга бус өрсөлдөөнөөс ангид байж, аливаа авилгын саналыг бусдаас хүлээн авахгүй, бусдад тавихгүй, шударга бус үйлдэл, эс үйлдэлтэй үл эвлэрэх;

7.1.5. өөрийн ур чадварыг байнга дээшлүүлж, үзүүлсэн амжилт, ололтоо бататган, тухайн мэргэшсэн спортын төрлөө хөгжүүлэхэд манлайлан оролцох;

7.1.6. иргэн болон өөр хоорондоо хүндэтгэлтэй, эелдэг харьцаж, нийгэмд биеэ зөв боловсон, соёлтой авч явах талаар үлгэр дуурайлал үзүүлэх;

7.1.7. олимпизмын үзэл санааг дэмжиж, гадаад, дотоодын аливаа тэмцээн, наадамд оролцохдоо эх орон, баг, хамт олныхоо нэр хүндийг ямагт эрхэмлэх;

7.1.8. улс төрийн хувьд төвийг сахиж, аливаа нөлөөллөөс ангид байх;

7.1.9. бусдын нэр төрийг гүтгэн гутаах, доромжлох, баримтгүйгээр мэдээ, мэдээлэл нийтэд тараахгүй байх, хувь хүний нууцад халдахгүй байх;

7.1.10. монгол ёс заншлыг дээдэлсэн, ашгийн бус, өсвөр үе, ахмад настан, нийгэмд чиглэсэн хүмүүнлэгийн үйлсэд өөрийн биеэр оролцон, хүний мөн чанар, ёс жудгийг эрхэмлэн, амьдралын зөв дадлыг сурталчлан, нийгэмд эерэг нөлөөлөл, хандлага түгээж байх.

8.1.1. биеийн тамир, спортын талаар төрөөс баримтлах бодлогыг тодорхойлох;

8.1.2. биеийн тамир, спортын тухай хууль тогтоомжийн биелэлтэд хяналт тавих;

8.1.3. биеийн тамир, спортын асуудлаар олон улсын гэрээнд Монгол Улс нэгдэн орох, гарах асуудлыг шийдвэрлэх;

8.1.6. хуульд заасан бусад бүрэн эрх.

9.1.1. биеийн тамир, спортын талаар төрөөс баримтлах бодлого, хууль тогтоомжийн биелэлтийг зохион байгуулах;

9.1.2. улсын хэмжээнд зохион байгуулах спортын тэмцээн, наадмын эрх олгох, санхүүжүүлэх журам батлах;

9.1.3. тухайн жилд Монгол Улсад зохион байгуулах олон улс, тив, дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, наадмын жагсаалтыг батлах;

9.1.4. Монгол Улс олон улс, бүс нутаг, тив, дэлхийн зэрэглэлийн наадам зохион байгуулах эрхийн төлөө нэр дэвших, зохион байгуулах шийдвэр гаргах;

9.1.5. олимпын наадам, тив, дэлхийн наадам болон дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, үндэсний хэмжээний тэмцээн, наадамд амжилттай оролцож медаль хүртсэн тамирчин, дасгалжуулагчид мөнгөн шагнал олгох, урамшуулах журмыг батлах;

9.1.6. биеийн тамир, спортын хөгжлийн шалгуурт нийцсэн хүн амын бие бялдрын сорилын үзүүлэлт, түвшин тогтоох, үр дүнг тооцох журам, аргачлалыг батлах;

9.1.7. допингийн эсрэг үндэсний дүрэм, допингийн эсрэг Үндэсний зөвлөлийг байгуулах, бүрэлдэхүүнийг батлах;

9.1.8. хууль тогтоомжид заасан бусад бүрэн эрх.

10.1.1. улсын төсвөөс болон спортыг дэмжих сангаас дэмжлэг үзүүлэх спортын төрөл ангиллыг сонгох, үндэсний шигшээ багийг бүрдүүлэх, олон улсын тэмцээнийг санхүүжүүлэх журмыг батлах;

10.1.2. өсвөр үе, хүүхдийн нас, биеийн онцлогт тохирсон шинжлэх ухааны үндэслэлтэй сургалт явуулах, тэмцээн уралдаан зохион байгуулах журам батлах;

10.1.3. биеийн тамир,спортын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний дэргэд ажиллах ёс зүйн орон тооны бус зөвлөлийн гишүүнд тавигдах шаардлага, зөвлөлийн журмыг батлах;

10.1.4. биеийн тамирын дасгалжуулагч, арга зүйчийн мэргэшил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөр батлах;

10.1.5. төрийн зарим чиг үүргийг төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлэх спортын холбоог сонгон шалгаруулах шалгуур үзүүлэлтийг батлах;

10.1.6. спортын шинжлэх ухааныг хөгжүүлэх, орчин үеийн судалгаа, ололт амжилт, заах арга зүйн ололтыг ашиглах, эрдэм шинжилгээний захиалгат ажил явуулахад дэмжлэг үзүүлэх;

10.1.7. орон нутгийн биеийн тамир, спортын байгууллага хууль тогтоомжид нийцүүлэн нэмэлт болон төлбөртэй үйлчилгээ үзүүлэх тариф, орлогыг зарцуулах үлгэрчилсэн журмыг санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүнтэй хамтран батлах.

10.1.8. спортын тэмцээн, наадмын норматив, шаардлага, нээлт, хаалтын дэг, соёл, удирдлага, зохион байгуулах журам батлах;

11.1.1. биеийн тамир, спортын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах, биелэлтийг хангах;

11.1.2. аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн засаг захиргаа, бусад холбогдох байгууллагын саналыг авч биеийн тамир, спортын хөгжлийн богино, дунд хугацааны хөгжлийн бодлого, төлөвлөгөөг боловсруулж, хэрэгжүүлэх;

11.1.3. хүн амд эрүүл аж төрөх зан үйлийг хэвшүүлэх, сэтгэл, оюуны болон бие бялдрын боловсрол, амьдралын зөв хандлагыг төлөвшүүлэх, иргэнийг өвчлөлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор идэвхтэй хөдөлгөөн, спортоор хичээллэх ажлыг зохион байгуулах;

11.1.4. спортын хөгжлийн шалгуурт нийцсэн хүн амын бие бялдрын сорилын үзүүлэлт, түвшин тогтоох, үр дүнг тооцох аргачлал, журмыг боловсруулах, хэрэгжилтийг хангах;

11.1.5. төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн зарчмаар хүн амын бие бялдрын түвшин тогтоох сорилыг улсын хэмжээнд зохион байгуулах ажлыг мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах;

11.1.6. энэ хуульд заасан өөрийн бүрэн эрхэд хамаарах зарим асуудлыг биеийн тамир, спортоор дамжуулан сэтгэл, оюуны болон бие бялдрын боловсрол тэгш олгох чадамжтай төрийн бус байгууллагаар гэрээний үндсэн дээр гүйцэтгүүлж, холбогдох зардлыг санхүүжүүлэх;

11.1.7. биеийн тамир, спортын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа төрийн болон холбогдох бусад иргэн, аж ахуй нэгж, байгууллагатай хамтран ажиллах;

11.1.8. улсын төсвөөс санхүүжүүлэх үндэсний шигшээ багийг бүрдүүлэх, спортын төрлийг сонгох, санхүүжүүлэх журмын хэрэгжилтийг хангах;

11.1.9. улсын хэмжээнд зохион байгуулах спортын наадмын хөтөлбөрт багтах спортын төрлийг тогтоох, тэмцээнийг удирдлага, зохион байгуулалт, арга зүйгээр хангах, хяналт тавих;

11.1.10. улсын төсвөөс санхүүжүүлэх улсын аварга шалгаруулах тэмцээнийг зохион байгуулах спортын холбоог сонгон шалгаруулах, эрх олгох, норматив, шаардлагын хэрэгжилтэд хяналт тавих, олон улсын дүрэм, стандартын хэрэгжилтийг хангах;

11.1.11. энэ хуулийн 9.1.3-т заасныг үндэслэн улсын аварга шалгаруулах тэмцээнийг зохион байгуулах спортын холбоонд энэ хуулийн 9.1.2-д заасан журмын дагуу дэмжлэг үзүүлэх, үйл ажиллагаанд хяналт тавих;

11.1.12. биеийн тамир, спортын ажилтан, арга зүйч, дасгалжуулагч, шүүгчийг нэгдсэн бодлого, тодорхой чиглэлээр бэлтгэх, давтан сургах, тэдний нийгмийн баталгааг хангах асуудлыг холбогдох дээд байгууллагад хүргүүлэх, энэ талаар гарсан шийдвэрийн биелэлтийг хангах;

11.1.13. биеийн тамирын ажилтан, дасгалжуулагч, арга зүйчид мэргэжлийн зэрэг олгох журмын хэрэгжилтийг хангах;

11.1.14. биеийн тамир, спортын мэдээллийн нэгдсэн цахим санг бүрдүүлэх, байнгын үйл ажиллагааг хангах, системийн өргөтгөл, шинэчлэлийг тогтмол хийх;

11.1.15. допингийн эсрэг үндэсний байгууллагын үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх;

11.1.16. сургуулийн өмнөх, ерөнхий боловсрол, мэргэжлийн болон техникийн боловсрол, дээд боловсролын сургалтын байгууллагын биеийн тамир, эрүүл мэндийн сургалтын хөтөлбөр, агуулгыг хэрэгжүүлэх сургалтын орчныг сайжруулах зөвлөмж гаргах;

11.1.17. биеийн тамир, спортын асуудлаар гадаадын болон олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллах;

11.1.18. төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зөвлөл байгуулан, энэ хуулийн 7 дугаар зүйлд заасан ёс зүйн хэм хэмжээг мөрдүүлэх;

11.1.19. улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж байгаа биеийн тамир, спортын барилга, байгууламжийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэх ажлыг зохион байгуулах;

11.1.20. хөгжлийн бэрхшээлтэй тамирчныг паралимп, дифлимп, тусгай олимпын уралдаан тэмцээнд оролцоход дэмжлэг үзүүлэх;

11.1.21. улсын хэмжээнд биеийн тамир, спортоор тогтмол хичээллэгч иргэдийн тоог гарган, тоог нэмэгдүүлэх, хяналт тавих ажлыг зохион байгуулах;

11.1.22. хууль тогтоомжид заасан бусад бүрэн эрх.

12.1.1. харьяалах нутаг дэвсгэртээ биеийн тамир, спортын хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангуулах, биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэх төлөвлөгөө батлах, шаардлагатай төсөв, хөрөнгийг баталж, хяналт тавих;

12.1.2. биеийн тамир, спортын асуудлаар тухайн шатны болон доод шатны Засаг даргын тайланг хэлэлцэж, чиглэл өгөх;

12.1.3. эдийн засгийн тооцоо, материаллаг бааз, хүний нөөцийн судалгаанд үндэслэн нутаг дэвсгэртээ улсын хэмжээний спортын тэмцээн, наадам зохион байгуулах эрхийн төлөө нэр дэвших эсэхийг хэлэлцэн шийдвэрлэх;

12.1.4. Засгийн газрын шийдвэрээр зохион байгуулах улсын хэмжээний болон олон улс, тив, дэлхийн зэрэглэлийн наадмыг зохион байгуулах бэлтгэл ажлыг хангах, зохион байгуулалтыг хариуцан гүйцэтгэх хуулийн этгээдийг байгуулах тухай шийдвэр гаргах;

12.1.5. аймаг, дүүргийн өсвөр үеийн шигшээ багт орон нутгаас санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх төсвийг батлах;

12.1.6. биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэхэд аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэний оролцоог дэмжих, аймаг, дүүргийн өсвөр үе, оюутны шигшээ багийн төсвийг батлах;

12.1.7. хуульд заасан бусад бүрэн эрх.

13.1.1. харьяалах нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд биеийн тамир, спортын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах;

13.1.2. нутаг дэвсгэртээ биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэх төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг хангах;

13.1.3. иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас биеийн тамир, спортын талаар гарсан шийдвэрийг хэрэгжүүлэх;

13.1.4. тухайн нутаг дэвсгэрийн хүн ам, байгууллага, хамт олныг биеийн тамир, спортын арга хэмжээнд оролцуулах, түүнд шаардагдах хөрөнгийг жил бүрийн төсвийн төсөлд тусгах;

13.1.5. сум, дүүргийн хороодод орон тооны биеийн тамирын арга зүйч ажиллуулах;

13.1.6. энэ хуулийн 12.1.3, 12.1.4-д заасан шийдвэрийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах, удирдлага, арга зүйгээр хангаж, энэ хуулийн 9.1.2-д заасан журмын дагуу санхүүгийн дэмжлэгийг төсөвт тусган санхүүжүүлэх;

13.1.7. аймаг, дүүргийн өсвөр үеийн шигшээ багт орон нутгийн төсвөөс санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх;

13.1.8. хүн амын нягтаршил, боломж, хэрэгцээ шаардлагад нийцүүлэн иргэний идэвхтэй хөдөлгөөн, биеийн тамир, спортоор хичээллэх боломжийг бүрдүүлэх талаар хариуцсан нэгжтэй байх, стандартын шаардлагыг хангасан спортын барилга байгууламж, заал, талбайн хүрэлцээ, хангамжийг нэмэгдүүлэх;

13.1.9. биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэх, дэмжих чиглэлээр идэвх, санаачилгатай ажиллаж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, спортын холбоо, бусад байгууллагатай хамтран ажиллах, дэмжлэг үзүүлэх;

13.1.10. нутаг дэвсгэрийн давуу тал, орон нутгийн онцлогт тохирсон спортын төрлийг тэргүүн ээлжинд хөгжүүлэх;

13.1.11. өсвөр үе, оюутны шигшээ багт орон нутгийн төсвөөс санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулах;

13.1.12. хуульд заасан бусад бүрэн эрх.

14.1.1. харьяалах нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд биеийн тамир, спортын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах;

14.1.2. биеийн тамир, спортын сургалтын үйл ажиллагаанд стандарт, норм, нормативыг сахин мөрдөж байгаа эсэхэд хяналт тавих, мэргэжил, арга зүйн дэмжлэг, туслалцаа үзүүлэх;

14.1.3. биеийн тамир, спортын талаарх тайлан, мэдээ, мэдээллийг хууль тогтоомжид заасан журмын дагуу холбогдох байгууллагад гаргаж өгөх;

14.1.4. орон нутгийн биеийн тамир, спортын бусад байгууллага, баг тамирчинд хууль тогтоомжид заасан дэмжлэг, туслалцаа үзүүлэх;

14.1.5. өөрийн албан ёсны орон тоон дээр хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний төлөөллийг авч ажиллуулах;

14.1.6. дасгалжуулагч, ажилтан, арга зүйчийн мэдлэг, ур чадвар, хандлагыг шинэчлэх үйл ажиллагааг тасралтгүй явуулах;

14.1.7. ажилтан, дасгалжуулагч, арга зүйчийн хөдөлмөрийг бодитой үнэлж, шагнаж урамшуулах, нийгмийн баталгааг сайжруулахад дэмжлэг үзүүлэх.

15.1.1. тухайн нутаг дэвсгэртээ биеийн тамир, спортын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах ажлыг зохион байгуулах;

15.1.2. иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас биеийн тамир, спортын талаар гаргасан шийдвэрийг хэрэгжүүлэх;

15.1.3. сум, дүүргийн иргэдийн биеийн тамир, спортын үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх;

15.1.4. тухайн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа байгууллага, аж ахуйн нэгж биеийн тамир, спортын эрх бүхий байгууллагаас тогтоосон стандарт, норм, нормативыг сахин мөрдөж байгаа эсэхэд тэдгээрийн харьяалал, өмчийн хэлбэрийг үл харгалзан хяналт тавих.

16.1.1. сургуулийн өмнөх, ерөнхий боловсролын, мэргэжлийн болон дээд боловсролын сургалтын байгууллага биеийн тамир, спортын онол, философи, түүх, үзэл санаа, эрүүл, зөв амьдралын хэв маяг, соёл, ёс зүй, ирээдүйн чиг хандлагын талаар бусад хичээлийн нэгэн адил танхимын боловсрол олгох сургалтаар дамжуулан сэтгэл, оюуны болон бие бялдрын боловсролтой, идэвхтэй хөдөлгөөний амьдралын дадал хэвшилтэй иргэн бэлтгэх зорилгыг агуулсан боловсролын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх;

16.1.2. боловсрол, сургалтын байгууллагын биеийн тамирын хичээлийн боловсролын хөтөлбөр, агуулга, стандартад хичээлээс гадуурх ажлын чиглэлийг тогтооход биеийн тамир, спортын асуудал  хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын саналыг тусгах;

16.1.3. биеийн тамир, спортын мэргэжилтэй боловсон хүчин бэлтгэхэд биеийн тамир, спортын асуудал  хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын саналыг тусган ажиллах;

16.1.4. боловсролын сургалтын байгууллага үндэсний стандартад нийцсэн биеийн тамир, спортын заал, талбай, хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжтэй байх асуудлыг шийдвэрлэхэд дэмжлэг үзүүлэх.

16.2.1. сургуулийн өмнөх, ерөнхий боловсролын, мэргэжлийн болон техникийн, дээд боловсролын сургалтын байгууллага суралцагчид олгох сэтгэл, оюуны болон бие бялдрын боловсрол олгох үндсэн хичээлийг батлагдсан хөтөлбөр, агуулгын дагуу шаардлага хангасан стандартын заал танхим, сургалтын хэрэглэл бүхий орчинд зааж сургах;

16.2.2. өсвөр үе, хүүхдийн нас, биеийн онцлогт тохирсон шинжлэх ухааны үндэслэлтэй сургалт явуулах, тэмцээн, наадмыг зохион байгуулах, тэднийг улс, аймаг, нийслэл, бүсийн тэмцээнд оролцоход дэмжих, туслалцаа үзүүлэх;

16.2.3. хичээлээс гадуурх биеийн тамир, спортын сургалтын ажлыг секц, дугуйлангийн хэлбэрээр зохион байгуулж, шаардлагатай хөрөнгийг жил бүрийн төсөвт тусгах;

16.2.4. биеийн тамир, спортоор дамжуулан сэтгэл, оюуны болон бие бялдрын боловсрол олгох тогтолцоог үндсэн хөтөлбөрөөс гадна спортын клубийн хэлбэрээр зохион байгуулах;

16.2.5. дээд боловсролын сургалтын байгууллага шинээр элсэх спортын гоц авьяас, чадвартай хүүхдэд сургалтын тэтгэлэг олгох дэмжих;

16.2.6. сургуулийн захиргаа ерөнхий эрдмийн хичээлийн сургалтын чанарын үнэлгээ хангасан суралцагчийг үндэсний хэмжээнд зохион байгуулагдаж байгаа тэмцээн, наадамд оролцуулахад дэмжлэг үзүүлэх.

17.1.1. халдварт бус өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлийн хөтөлбөр, төслийг хэрэгжүүлэх, эрүүл мэндийн мэдээлэл, сургалт, сурталчилгаа, ухуулга нөлөөлөл, тандалт судалгааны ажлыг зохион байгуулах;

17.1.2. хүний биеийн бүтэц, үйл ажиллагааны алдагдлын улмаас үүссэн үр дагаврыг арилгахад чиглэсэн сэргээн засах тусламж, үйлчилгээ, эрүүл мэндийг дэмжих арга хэмжээг идэвхтэй хөдөлгөөн, спортоор дамжуулан зохион байгуулах;

17.1.3. спортын анагаах ухааныг хөгжүүлэх, тамирчны эрүүл мэндийн хяналт үйлчилгээг хамтран зохион байгуулах, дэмжлэг үзүүлэх.

17.2.1. биеийн тамирыг өвчлөлөөс урьдчилан сэргийлэх, эрүүл аж төрөх орчныг бүрдүүлэхэд чиглэсэн ажил, үйл ажиллагааг зохион байгуулах;

17.2.2. нөхөн сэргээх, физик эмчилгээнд биеийн тамирын дасгал хөдөлгөөнийг ашиглах, биеийн тамир, спортын ажилтны оролцоотойгоор зохион байгуулах;

17.2.3. хүний эрүүл мэндийг дэмжсэн хамтарсан сургалт, сурталчилгаа, мэдээллийн ажлыг явуулж байх.

18.1.1. ажлын байрны онцлог нөхцөлтэй уялдуулан ажилтны идэвхтэй хөдөлгөөн, спортоор хичээллэх орчныг бүрдүүлэх;

18.1.2. ажилтнаа идэвхтэй хөдөлгөөн, спортоор хичээллүүлэх төлөвлөгөө гарган ажиллах, спортын тэмцээн зохион байгуулах;

18.1.3. байгууллагын жил бүрийн төсөвт ажилтны идэвхтэй хөдөлгөөн, спортоор хичээллэх, тэмцээн наадамд шаардагдах зардлыг тусгах;

18.1.4. ажилтны бие бялдрын түвшин тогтоох, байгаа төвшнөөс бууруулахгүй байх, ахиулах арга хэмжээг тогтмол хэрэгжүүлэх;

18.1.5. байгууллага, салбарын хүрээнд спортын тэмцээн, наадам зохион байгуулж, ажилтны бие бялдар, эрүүл мэндийг хамгаалах ажлыг дэмжих;

18.1.6. ажилтныг биеийн тамир, спортоор хичээллэхэд зориулсан спортын барилга байгууламж барьж ашиглах, спортын хэрэглэл, тоног төхөөрөмжтэй байх;

18.1.7. тухайн байгууллага сайн дурын үндсэн дээр спортын клуб байгуулан ажиллуулах, биеийн тамирын ажилтантай байж болно.

19.1.1. өөрийн үйл ажиллагааны чиглэлээр спортын тэмцээн, наадам зохион байгуулах, мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах;

19.1.2. бие бүрэлдэхүүний бие бялдрын хөгжлийн тусгай норм, норматив тогтоох, тусгай сургалтын хөтөлбөрийг батлан мөрдүүлэх;

19.1.3. бие бүрэлдэхүүний бие бялдрын хөгжлийг хангах, спортоор хичээллэх, мэргэжлийн тусгай бэлтгэлийг хангах чиглэлээр спортын дагнасан нэгж ажиллуулах.

20.8.1. спортын тэмцээний заавар, тухайн жилийн тэмцээн, наадмын хуваарь батлах;

20.8.2. улсын хэмжээний спортын тэмцээний нэгдсэн хуваарьт оруулах саналаа биеийн тамир, спортын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад хүргүүлэх;

20.8.3. олон улсын дүрмийн дагуу тухайн спортын төрлийн дасгалжуулагч, спортын шүүгчийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих, ажиллах эрхийг хязгаарлах, хасах;

20.8.4. спортын клубийг холбооны гишүүнээр элсүүлэх, тухайн спортын төрлөөр сургалт-дасгалжуулалт эрхлэх зөвшөөрөл олгох;

20.8.5. спортын тэмцээн, наадмын үед олон улсын дүрмийн дагуу тоглолтын үр дүнд нөлөөлөхүйц үйлдэл, эс үйлдэл гаргасан тамирчин, дасгалжуулагч, спортын шүүгчийн тухайн спортын тэмцээн, наадмын үйл ажиллагаанд оролцох эрхийг хязгаарлах, хасах;

20.8.6. тамирчин, биеийн тамир, спортын ажилтан, арга зүйч, дасгалжуулагч, тамирчны ёс зүйн дүрмийг энэ хуулийн 7.1-д заасан ёс зүйн нийтлэг хэм хэмжээнд нийцүүлэн баталж, мөрдүүлэх;

20.8.7. спортын холбооны ёс зүйн зөвлөл байгуулах;

20.8.8. биеийн тамир,спортын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний дэргэдэх орон тооны бус Ёс зүйн зөвлөлийн шийдвэрийг биелүүлэх;

20.8.9. тамирчны сургалт-дасгалжуулалтыг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй зохион байгуулах, шигшээ баг бүрдүүлэн спортын тэмцээн, наадамд оролцуулах;

20.8.10. тамирчин, шүүгчид спортын зэрэг, цол олгох, бууруулах, хасах;

20.8.11. холбооны бүтэц, үйл ажиллагаа, зохион байгуулсан спортын тэмцээн, наадам, тамирчны амжилт, спортын цол, зэрэг, гишүүнчлэлийн талаарх өөрчлөлтийг мэдээллийн цахим санд тогтмол шинэчлэх;

20.8.14. тамирчин, дасгалжуулагч, спортын шүүгчийн нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;

20.8.15. биеийн тамир, спортын арга хэмжээг зохион байгуулахад спортын сайн дурын ажилтныг оролцуулан, дэмжлэг авах.

27.1.1. Монголын үндэсний олимпын хороо,

27.1.2. Монголын үндэсний паралимпын хороо;

27.1.3. Допингийн эсрэг үндэсний байгууллага;

27.3.1. Монгол Улсын хууль тогтоомжийг биелүүлэх, допингийн эсрэг олон улсын дүрэм, удирдамж, зөвлөмжийг мөрдөх;

27.3.2. Монгол Улсын нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн дагуу ил тод байдлыг хангаж, ашиг сонирхлын зөрчлөөс ангид ажиллах;

27.3.3. сайн засаглалыг хэрэгжүүлэх;

27.3.4. ашиг сонирхлын зөрчлөөс ангид байх;

27.3.5. тамирчны эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол, эрүүл мэндийг хамгаалах.

28.2.1. Дэлхийн допингийн эсрэг дүрэм болон допингийн эсрэг үндэсний дүрмийг хэрэгжүүлэх, үйл ажиллагаагаа тайлагнах;

28.2.2. олон улс, тив, дэлхийн спортын тэмцээн, наадам болон түүнтэй адилтгах тэмцээнд оролцох тамирчинд допингийн хяналтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх;

28.2.3. тамирчдаас шинжилгээний сорьцыг Дэлхийн допингийн эсрэг агентлагийн хүлээн зөвшөөрөгдсөн лабораторид шинжлүүлэх, хариу хүлээн авах ажлыг зохион байгуулах;

28.2.4. допингийн эсрэг урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаа, судалгааг явуулах;

28.2.5. допингийн эсрэг боловсрол олгох сургалт, сурталчилгааг эрх бүхий байгууллагатай хамтран зохион байгуулах

28.2.6. үр дүнгийн удирдлагыг хэрэгжүүлэх, шийтгэл ногдуулах;

28.2.7. эмчилгээний зорилгоор чөлөөлөх ажлыг хэрэгжүүлэх;

28.2.8. Дэлхийн допингийн эсрэг агентлагаас гаргасан бусад дүрэм, заавар, зөвлөмж, олон улсын стандартын хэрэгжилтийг хангах;

28.2.9. Спортод сэргээш хэрэглэхийн эсрэг олон улсын конвенц, Дэлхийн допингийн эсрэг дүрэм болон Монгол Улсын Засгийн газрын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлд заасны дагуу төрийн зарим чиг үүргийг гүйцэтгэхээр байгуулсан гэрээг үндэслэн улсын төсвөөс олгосон хөрөнгө, санхүүжилтээр гүйцэтгэсэн үйл ажиллагаа, холбогдох гэрээ хэлцэл, санхүүгийн гүйлгээ, нягтлан бодох бүртгэлийн талаар хувь хүний нууцад хамаарахаас бусад тайлан, мэдээллийг жил бүрийн 2 дугаар сард багтаан биеийн тамир, спортын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагад хүргүүлж, олон нийтэд ил болгоно.

28.3.1. Спортод сэргээш хэрэглэхийн эсрэг олон улсын конвенцын хэрэгжилтийн үндэсний тайланг хэлэлцэх;

28.3.2. Допингийн эсрэг үндэсний байгууллагын Удирдах зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшигчийг “Допингийн эсрэг байгууллагын үйл ажиллагааны хараат бус байдлын тухай удирдамж”-д нийцэж байгаа эсэх тухай дүгнэлт, зөвлөмж гаргах;

28.3.3. Допингийн эсрэг үндэсний байгууллагын Удирдах зөвлөлийн гишүүнд нэр дэвшигчийг “Допингийн эсрэг байгууллагын үйл ажиллагааны хараат бус байдлын тухай удирдамж”-д нийцэж байгаа эсэх тухай дүгнэлт, зөвлөмж гаргах;

28.3.4. улсын төсвийн санхүүжилтээр хэрэгжүүлэх Допингийн хяналтын хөтөлбөрийн зардал, үйл ажиллагааны төлөвлөлт, зарцуулалтыг хэлэлцэх, зөвлөмж гаргах;

28.3.5. төрийн болон төрийн бус байгууллагын ажлын уялдааг хангах, хамтран ажиллахад дэмжлэг үзүүлэх;

28.3.6. тухайн асуудлаар олон улсын байгууллага, төрийн болон төрийн бус байгууллагаас ирүүлсэн санал, зөвлөмжийг хэлэлцэх;

28.3.7. зөвлөлийн гишүүдийн ажлын тайлан, мэдээлэл болон бусад асуудлыг хэлэлцэх, зөвлөмж гаргах.

29.1.1. спортын төрлөө сонгох, хичээллэх;

29.1.2. тэмцээн, наадамд оролцох;

29.1.3. спортын цол, зэрэг авах;

29.1.4. харьяалагддаг спортын клубээс гэрээний дагуу өөр спортын клубт шилжих;

29.1.5. спортын тэмцээн, наадамд бэлтгэх, оролцох хугацаанд үндсэн ажил, сургуулиас чөлөөлөгдөх;

29.1.6. зөрчигдсөн эрхээ хамгаалахаар спортын арбитрт хандах;

29.1.7. хууль тогтоомжид заасан бусад.

29.2.1. ёс зүйн дүрмийг чандлан сахин биелүүлэх;

29.2.2. биеийн тамир, спортын үйл ажиллагаа, бэлтгэл сургалтын заавар журмыг баримтлах;

29.2.3. оролцож байгаа тэмцээний дүрэм болон гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлэх;

29.2.4. шударга өрсөлдөөнийг эрхэмлэх, хориотой арга мэх, тохиролцсон тоглолт хийхгүй, допинг хэрэглэхгүй байх, хэн нэгэн допинг хэрэглэхийг шаардвал татгалзах, зохих байгууллагад мэдэгдэх;

29.2.5. эрүүл ахуй, ариун цэврийн дүрэм, зааврыг баримтлах, эмнэлгийн үзлэгт тогтмол орох;

29.2.6. хууль тогтоомжид заасан бусад.

31.1.1. дасгалжуулагч шинжлэх ухааны дэвшилт арга барил, спортын стандартад нийцсэн сурах бичиг, сургалтын хэрэглэгдэхүүнийг сургалтад сонгон хэрэглэх;

31.1.2. суралцагч болон түүний эцэг, эх, асран хамгаалагчид шаардлага тавих, зөвлөгөө өгөх;

31.1.3. суралцагчийн мэдлэг, чадвар, дадлыг үнэлэх, тэдний авьяас, бие сэтгэцийн хөгжилд тодорхойлолт өгөх;

31.1.4. суралцагчийг сонгон суралцуулах, спортын гүнзгийрүүлсэн сургалт зохион байгуулах;

31.1.5. судалгаа шинжилгээний ажил хийх, дүгнэлт гаргах;

31.1.6. мэргэжлийн ур чадвараа дээшлүүлэх, төгсөлтийн дараах сургалтад таван жил тутамд хамрагдах

31.1.7. албан үүргээ гүйцэтгэхэд шаардлагатай ажиллах нөхцөлөөр хангуулах.

31.3.1. биеийн тамир, спортын хууль тогтоомж, сургалтын стандарт, спортын ажил, үйлчилгээний зааврыг мөрдөж ажиллах;

31.3.2. спортын ажилтан, арга зүйч ёс зүйн хэм хэмжээг сахин биелүүлж, мэргэжлээ хүний эрүүл мэнд, бие бялдрын эсрэг нөлөөтэй зүйлд ашиглахгүй байх;

31.3.3. спортын шударга өрсөлдөөнийг эрхэмлэх;

31.3.4. биеийн тамир, спортын боловсрол олгох, эрүүл аж төрөх ёсыг хэвшүүлэх чиглэлээр сургалт, сурталчилгаа явуулах, өөрийн биеэр үлгэрлэх;

31.3.5. мэдлэг, мэргэжил, ажлын ур чадвараа байнга дээшлүүлэх.

31.4.1. ёс зүйн дүрмийг чандлан сахин биелүүлж, суралцагчийг ялгаварлан харьцахгүй байх, нэр төрийг нь хүндэтгэн хамгаалах;

31.4.2. тухайн спортын стандарт болон үлгэрчилсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх;

31.4.3. онолын мэдлэг, заах арга зүй, ур чадвараа дээшлүүлэх;

31.4.4. суралцагч бүрийн онцлог байдалд тохируулан сургалт явуулах, өөрөө өөрийгөө хөгжүүлэх, бие хүний хүмүүжил, төлөвшилд дэмжлэг үзүүлэх;

31.4.5. суралцагчийн эрүүл мэнд, аюулгүй байдалд анхаарал тавих, сургалтын үйл ажиллагааг тасалдуулахгүй байх;

31.4.6. суралцагчийн бие махбод, сэтгэл зүйд дарамт, шахалт үзүүлэхгүй байх;

31.4.7. хүний эрүүл мэнд, бие бялдрын эсрэг нөлөөтэй зүйлд мэргэжил, мэдлэгээ ашиглахгүй байх.

33.1.1. тамирчин Олон улсын олимпын хорооны ивээл доор зохион байгуулагддаг тивийн наадам, дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн, наадам, болон үндэсний хэмжээний тэмцээн, наадамд амжилттай оролцож медаль хүртвэл энэ хуулийн 9.1.5-д заасан журмын дагуу мөнгөн шагнал авах;

33.1.2. үндэсний шигшээ багийн тамирчны цалингийн хэмжээ, урамшууллыг гаргасан амжилт, цол зэрэг, ур чадварыг харгалзан тусгайлан тогтоох;

33.1.3. спортын сургалт-дасгалжуулалт болон тэмцээнд оролцогчийг дүрмийн шаардлага хангасан тоног төхөөрөмж, хувцас хэрэглэлээр тухайн байгууллага хангах;

33.1.4. хөгжлийн бэрхшээлтэй тамирчныг бусад тамирчны нэгэн адил нийгмийн баталгаагаар хангагдах.

33.2.1. хөдөлмөрийн нөхцөл, мэргэжлийн онцлог, гүйцэтгэсэн хөдөлмөрийн чанар, хэмжээнд тохирсон цалин, нэмэгдэл хөлс, нөхөн олговор, тусламж, шагнал, урамшуулал авах;

33.2.2. тухайн нутаг дэвсгэрийн онцлог, төвөөс алслагдсан, амралтын өдрүүдээр ажилладаг байдлыг харгалзан нэмэгдэл цалин, урамшуулал, бусад дэмжлэг авах;

33.2.3. аймаг, дүүргийн биеийн тамир, спортын байгууллагын биеийн тамирын арга зүйч, спортын дасгалжуулагч болон сум, хорооны биеийн тамирын арга зүйч, дасгалжуулагчид улсын төсвөөс таван жил тутамд нэг удаа зургаан сарын үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний мөнгөн тэтгэмжийг ажиллаж байгаа байгууллагаараа дамжуулан олгоно;